Οι διαταραχές ακοής της παιδικής ηλικίας (παιδική βαρηκοία) αναφέρονται σε κάθε απώλεια ακοής που συμβαίνει από τη γέννηση εώς την όψιμη παιδική ηλικία (περίπου 16 ετών). Μπορεί να είναι μονόπλευτη ή αμφοτερόπλευρη.
Μπορεί να είναι παρούσα ήδη από τη γέννηση είτε να εμφανισθεί κατά τη νεογνική περίοδο ή αργότερα στη παιδική ηλικία. Καθώς η βλάβη στην ακοή επηρεάζει την ανάπτυξη της ομιλίας, η ταξινόμηση της βαρύτητας της γίνεται σε συνάρτηση με τα στάδια εξέλιξης ως προλεκτική (0-2 ετών) περιλεκτική (2-4 ετών) μεταλεκτική (άνω των 4 ετών).
Ανάλογα με την βαρύτητα η παιδική βαρηκοία μπορεί να ταξινομηθεί σε τέσσερα στάδια: ήπια (μέσο εύρος ακοής 10-35 dB) μέτρια (40-69 dB) και πολύ μεγάλου βαθμού (όρια κώφωσης άνω των 95 dB).
Η βαρηκοία μπορεί να είναι αγωγιμότητας (λόγω δυσλειτουργίας του έξω ή του μέσου ωτός) ή νευροαισθητήρια (δυσλειτουργία του έσω ωτός ή του ακουστικού νεύρου) ή μικτού τύπου.
Η εξέλιξη της βαρηκοίας μπορεί να είναι αναστρέψιμη (προσωρινή) κυμαινόμενη, προιούσα ή μόνιμη.
Ο συνηθέστερος τύπος βαρηκοΐας της παιδικής ηλικίας είναι η βαρηκοία αγωγιμότητας λόγω ορώδους μέσης ωτίτιδας, ενός επεισοδείου οξείας μέσης ωτίτιδας. Ευτυχώς στα περισσότερα παιδιά η απώλεια ακοής είναι παροδική.
Άλλα αίτια βαρηκοίας αγωγιμότητας μπορεί να είναι η χρόνια φλεγμονή του μέσου ωτός όπως η χρόνια μέση ωτίτιδα, το χολοστεάτωμα ή συγγενείς δυσπλασίες του έξω ακουστικού πόρου και του μέσου ωτός.
Νευροαισθητήρια βαρηκοία προκαλείται κατά κύριο λόγο από δυσλουτειργία του οργάνου του Corti σπανιότερα από δυσλειτουργία του ακουστικού νεύρου ή από δυσλειτουργία διασύνδεσης μεταξύ των αισθητικών τριχωτών κυττάρων και των κυττάρων του σπειροειδούς γαγγλίου (ακουστική νευροπάθεια).
Η μόνιμη παιδική βαρηκοία έχει συχνότητα εμφάνισης 1 με 2 περιστατικά ανα 1000 παιδιά.
Συγγενής βαρηκοία στο 50% των περιπτώσεων υπεύθυνος είναι κάποιος γενετικός παράγοντας. Περίπου το 75% δεν είναι στα πλαίσια κάποιου συνδρόμου ενώ το 25% σχετίζεται με κληρονομικά σύνδρομα. Το συχνότερο εύρημα είναι μεταλλάξεις σε γονίδια που είναι υπεύθυνα για την διατήρηση του ενδοκοχλιακού δυναμικού.
Άλλα αίτια συγγενούς βαρηκοΐας είναι οι λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (ερυθρά, κυτταρομεγαλοιός, τοξόπλασμα) και οι δυσπλασίες του έσω ωτός λόγω αναπτυξιακής αναστολής σε κάποιο από τα εμβρυικά στάδια.
Επίκτητη βαρηκοία μπορεί να προκληθεί κατά τη περιγεννητική περίοδο οφειλόμενη σε υποξεία, σοβαρές λοιμώξεις, παρατεταμένο νεογνικό ίκτερο και άλλα αίτια. Μετά την περιγεννητική περίοδο η συχνότερη αιτία επίκτητης βαρηκοΐας του έσω ωτός είναι η βακτηριακή μηνιγγίτιδα με παραμονή μόνιμης βαρηκοΐας σε ποσοστό έως 30% των προσβεβλημένων παιδιών συνήθως ήπιας βαρύτητας και μονόπλευρα.
Προιούσα βαρηκοία του έσω ωτός κατά την παιδική ηλικία μπορεί να σχετίζεται με γεννετικές μεταλλάξεις που προκαλούν σύνδρομα. Συχνά το αίτιο της προιούσας βαρηκοΐας παραμένει άγνωστο.
